از کدامین دیار و شهر و روستایید که اکنون بر دامنههای مشرف بر شهری که شرف گرفته از حضورتان، خانه کردهاید؟
شما را گمنام مینامند؛ کسانی که در کائنات برای همیشه زنده و عند ربهم یرزقوناند را میشود گمنام نامید؟ شما گمنام هستید یا ما که در هیاهوی این شهر و دیار گم شدهایم و برای نزدیکترین نزدیکانمان گمنامیم ؟
نکند فراموش کردهایم؟ روزگاری در کوچه پسکوچههای شهرمان که قدم میگذاشتیم گویی پا جای پای یاران شهیدمان میگذاشتیم و بهخود افتخار میکردیم. آنگاه که در هوای شهرمان نفس میکشیدیم، بهخود مباهات میکردیم در عصری نفس میکشیم که هنوز، عطر بهجای مانده از نفسهای شهیدانمان، در آن جاری است.
دفن شهدا در مکانهای خاص دلیل و فلسفه مشخص دارد. وقتی شهید در ارتفاعات دفن میشود چند فلسفه دارد. یکی اینکه شهدا همواره ناظر بر اعمال و رفتار ما هستند و باید همیشه مواظب کردارمان باشیم و اینکه شهدا، مکانی رفیع و جایگاهی بلند دارند و بهاصطلاح بالای سرمان جا دارند.
پس ازپایان جنگ تحمیلی، یکی از کارهای ارزشمند و قابل تحسین کشف پیکر شهدای گمنام بود. کار ستودهتر آنکه این شهدا که همه مردم مدیون آنانند، در برخی از نقاط شهر و در پیش چشمان شهروندان دفن شدهاند. چند سالی است که چند تن از این شهدای گمنام در کلکچال دفن شدهاند و آنجا را به زیارتگاه عشاق تبدیل کردهاند.
آنان جایگاه والا نزد خداوند دارند و لازم است، شأن و مقام آنها پاس داشته شود. از جمله این اقدامات میتوان به ساخت بنای یادبود برای آنها اشاره کرد که چند سالی است در حال ساخت است.
سردار داوود غیاثی راد، دبیر ستاد سوم خرداد با اشاره به سالگرد دفن غواصان گمنام در تپه نور الشهدا به همشهری میگوید: سال 84 در سالروز شهادت امام رضا(ع) و همزمان با آزادسازی خرمشهر، 8تن از غواصان گمنام عملیات کربلای 4 در ارتفاعات کلکچال آرام گرفتند. از آن پس خیل عاشقان دلسوخته، رنج سفر بر خود هموار میکنند تا با زیارت آنها مرهمی بر دل سوخته خود نهند.
وی در ادامه میافزاید: این حرکت از طرف مقام معظم رهبری هم ستوده شد و ایشان در اینباره فرمودند: برای آنجا نورپردازی هم بشود تا برای تهران همچون نگینی بدرخشد. از آن پس کلکچال به تپه نورالشهدا شهرت یافت.دبیر ستاد سوم خرداد با اشاره به ساخت یادمان این زیارتگاه خاطرنشان میکند: سال 84 کار طراحی یادمان آغاز شد و حدود یک سال طراحی آن طول کشید.
یادمان نورالشهدا شامل حسینیه، کلبه شهدا، نورپردازی، ساماندهی سنگ قبر شهدا، سردر وساخت دوگنبد است که تا به حال حسینیه، نورپردازی و کلبه شهدا ساخته شده و به بهرهبرداری رسیده است. از همان ابتدا نیز راهاندازی مربوط به آب آشامیدنی و سرویسهای بهداشتی زیارتگاه در دستور کار قرار گرفت و راهاندازی شد.غیاثی راد اشاره میکند: با توجه به ارتفاع بالای این مکان و عدمدسترسی خودرو، مصالح ساخت این بنا را با قاطر میآوریم و این سرعت ساخت و ساز را کم میکند. اگر اعتبارات لازم برای این یادمان تأمین شود تا 2سال آینده ساخت آن به پایان میرسد.
کوهپیمایی خانوادگی
هر سال به مناسبت سالگرد آزادی خرمشهر و دفن شهدای گمنام مراسمی با حضور اقشار مختلف در تپه نور الشهدا برگزار میشود. سرهنگ غلامی، مسئول کمیته مفقودین بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس با بیان این جمله میگوید: امسال نیز مانند سنوات گذشته در جمعه 6خرداد این مراسم با حضور خانوادههای معظم شهدا و اقشار مختلف انجام میشود. مراسم با کوهپیمایی خانوادگی از پارک جمشیدیه و پادگان روحالله شروع شده و تا تپه نورالشهدا که در ایستگاه چهارم کلکچال قرار دارد، ادامه مییابد. وی در ادامه میافزاید: امسال مراسم توسط سپاه محمد رسولالله(ص) و با پشتیبانی صنایع دفاع و نیروی انتظامی برگزار میشود. غلامی با اشاره به تعداد زائران تپه نورالشهدا میگوید: در طول سال بین 5 تا 8 هزار زائر در هر هفته برای زیارت به این مکان مقدس میآیند و پیشبینی میکنیم برای مراسم روز جمعه بیش از 10 هزار نفر شرکت کنند.
ایستگاه صلواتی شهیدان ورکش
زائران تپه نور الشهدا توسط خادمان ایستگاه صلواتی شهیدان ورکش پذیرایی میشوند. ایستگاه صلواتی توسط سرتیپ پاسدار شهید حاج تقی ورکش راهاندازی شد و پس از شهادتش در سال 1385، ایستگاه صلواتی توسط خانواده شهیدان مرتضی و تقی ورکش به فعالیت خود ادامه داده و تاکنون هر هفته چه در برف و بوران و چه در آفتاب سوزان از زائرین شهدای گمنام و کوهنوردان منطقه پذیرایی کرده است.
در بسیاری از اوقات سال، سرمای شدید هوا نیز کار را برای خادمان شهدا بسیار طاقتفرسا میکند. تا مدت بسیار زیادی هیچ سرپناهی برای خادمان نبود و فقط یک میز فلزی برای پذیرایی وجود داشت. ولی در آفتاب و باد و باران و برف و کولاک پذیرایی ادامه داشت. شدت سرما و بارش برف و کولاک در سال 1386 به حدی بود که خادمین مجبور به استفاده از فنون سنتی و اضطراری کوهنوردی (اتاق برفی) شدند. البته اتاق برفی با تمام مشکلاتش بهتر از خیس شدن و سرمازدگی در زمستان بود.
جمعیت زیاد زائران در تپه نورالشهدا، خادمان را مجبور میکند بدون وقفه به فعالیت ادامه دهند. این جمعیت با گذشت زمان و آشنا شدن کوهنوردان با ایستگاه صلواتی در حال زیاد شدن است.
معرفی کوهنوردانی که برای انقلاب و جنگ تحمیلی و حفظ کشور جمهوری اسلامی ایران تلاش کردهاند و به شهادت رسیدهاند، از جمله فعالیتهای این ایستگاه است. مسابقات علمی - فرهنگی توسط مربیان کوهنوردی و اساتید مربوطه طراحی شده و سؤالات آن در ایستگاه توزیع و جوایز آن نیز به برندگان تقدیم میشود. ساخت سنگرهای نمادین در ایام خاص برای یادآوری 8سال حماسه ایرانیان قهرمان از دیگر فعالیتهای این گروه است.
ضرورت دفن شهدا در شهر
یکی از راهکارهای احیای فرهنگ والای شهادت و ایثار در جامعه تدفین شهدای گمنام در جاهایی است که در نظر مردم باشد. بهطور طبیعی پس از دفاع مقدس و پایان جنگ، جامعه به تزریق روحیه و انگیزههای آن دوران نیاز داشت. کمیته جستوجوی مفقودین از سال 73 کار خود را شروع کرد و با تحمل مشکلات فراوان و اهدای شهدای زیادی در این راه تعداد زیادی از شهدای مفقود الجسد را کشف کرد. نیاز بود که برای فراموش نشدن این شهدا، مکانهای خاص و قابل دسترسی در شهرهای مختلف برای تدفین آنها در نظر گرفته شود از آنجایی که شهرها هر روز رو به گسترش اند و رفتن به گلزار شهدا سخت میشود و از سویی تنها مخاطبان خاص به این نقطه میروند، لازم است که این الگوهای والا همواره در دسترس باشند تا عاشقان این شهدا راحتتر بتوانند با آنها راز و نیاز کنند.